سیرة الحسین فی الحدیث و التاریخ (کتاب)

سیرة الحسین علیه السلام فی الحدیث و التاریخ کتابی در تحلیل زندگی و سیره امام حسین(ع) از زمان تولد تا حوادث بعد از واقعه عاشورا. این کتاب در ۲۴ جلد، اثر سید جعفر مرتضی عاملی، متخصص تاریخ اسلام و سیره‌نگار شیعی لبنانی است که در سال ۱۳۹۵ش در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رونمایی شد.

نویسنده

سید جعفر مرتضی عاملی(۱۳۶۴-۱۴۴۱ق) از روحانیون لبنانی و مورخان تاریخ اسلام و تشیع است. وی در نجف و قم تحصیل کرده و در ضمن تحصیلات حوزوی، بر مسایل تاریخی و عقیدتی متمرکز شده است. از کتاب‌های مهم دیگر سید جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم در ۳۵ جلد و الصحیح من سیرة الإمام علی (ع) در ۵۳ جلد است.

انگیزه تألیف

مؤلف انگیزه خود را از تألیف این کتاب، رفع شبهات و پاسخ به آنها و استخراج نتایج، لطایف و دستاوردهای تاریخی می‌داند. وی مدعی است که تاریخ نمی‌نویسد؛ بلکه زندگی، رفتار و موضع‌گیری‌های امام حسین (ع) را در برهه‌های مهم و سرنوشت‌ساز تاریخی تحلیل می‌کند.

۹ جلد نخست این کتاب را المرکز الاسلامی للدراسات لبنان در سال ۱۴۳۵ق-۲۰۱۴م چاپ کرد و دو سال بعد، از مجموعه ۲۴ جلدی آن در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رونمایی شد. نویسنده که از آغاز تألیف کتاب، درگیر بیماری سرطان بود، نیمه دوم کتاب را در اثنای شیمی‌درمانی و پرتودرمانی خود نوشته است.

محتوا

محتوای کتاب، حیات امام حسین (ع) را از زمان تولد آن‌حضرت تا بازگشت کاروان اسرای اهل بیت (ع) به مدینه را شامل می‌شود. نگارنده سیره الحسین (ع)، در هر رویداد تاریخی که نقل می‌کند، -حتی در مواردی که مستقیماً به امام حسین (ع) مرتبط نیست- رفتار و موضع‌گیری آن حضرت را نقل و تحلیل کرده است. نویسنده در هر مسئله تاریخی، در صورتی‌که حدیثی از ائمه اطهار وارد شده باشد را از منابع متعدد شیعی و اهل‌سنت نقل کرده و سپس روایت کتاب‌های تاریخی را نقل می‌کند. در مواردی که حدیثی وارد نشده نیز به تحلیل نقل‌های تاریخی اکتفا می‌کند. مرتضی عاملی برخی مسائل تاریخی اختلافی را که لزوماً به حضرت اباعبدالله (ع) نیز مرتبط نیست، مطرح، نظرات مختلف را نقل و در نهایت نظر و استنباط خود را بیان می‌کند؛ مثل جریان سقیفه شهادت حضرت فاطمه(س) و بحث عایشه و ارتباط با امامان و جریان دفن امام حسن (ع). همچنین طبق ادعای نویسنده شبهاتی که درباره حیات و سیره امام حسین (ع) وارد شده را نیز طرح و پاسخ می‌دهد؛ مثل مهریه همسران آن حضرت یا بحث وجود رقیه دختر امام حسین

از مباحث مفصل کتاب سیره الحسین فی الحدیث و التاریخ، وقایع‍نگاری حادثه عاشورا و حوادث بعد از آن است. نویسنده واقعه کربلا را از منابع تاریخی بسیاری نقل می‌کند و سپس ارجاعات آن منابع را نیز بیان کرده و در نهایت استنباط خود را از روایت‌های تاریخی اظهار می‌کند.

سیرة الحسین همه مسایل مرتبط به شخصیت، حیات و سیره امام حسین (ع) را شامل می‌شود و علاوه بر روایات تاریخی و حدیثی، نویسنده که خود از مورخان شیعی معاصر است، تحلیل و نظر خود را نیز بیان می‌کند.

این کتاب ۲۴ جلدی به ۶ بخش کلی تقسیم می‌شود که هریک دوره‌ای از حیات امام حسین(ع) را دربر‌می‌گیرد:

• بخش اول امام حسین در زمان حیات رسول اکرم(ص)؛ در حدود ۶ جلد
• بخش از زمان وفات پیامبر مکرم اسلام تا زمان خلافت امام علی(ع)؛ در حدود ۱ جلد
• بخش سوم امام حسین در زمان خلافت امام علی و امامت حسن(ع)؛ در حدود ۲ جلد
• بخش چهارم از زمان شهادت امام حسن(ع) تا شب عاشورا؛ در حدود ۶ جلد
• بخش پنجم وقایع روز عاشورا، در حدود ۴ جلد
• بخش ششم وقایع بعد از روز عاشورا تا رسیدن کاروان اهل‌بیت به مدینه، در حدود ۳ جلد

پانویس

پیوند به بیرون

• پایگاه رسمی سید جعفر مرتضی عاملی